DHEA

DHEA

Erkeğin güç hormonu olarak tanımlanır. Öteki hormonla­ra göre büyük miktarda (günde 25 ila 30 miligram) böbreküs­tü bezinde yapılır. En önemli özelliklerinden biri vücutta stres hormonu kortizol yapımını önlemesidir.

DHEA kortizolün doğal karşı koyanı olarak kortizol re­septörlerine bağlanır ve onun negatif etkilerini önler. Böylece vücudu gereksiz enerji kaybından korur. Ayrıca kortizolün; ke­mik, kas ve deri üzerine olan katabolik (doku yıkımı) etkisi de DHEA ile önlenir. Eğer vücutta az DHEA yapılırsa kortizolün tüm olumsuz etkileri baskın olur.

Bu bakımdan kortizolün DHEA’ya oranı yaşlanma için önemli bir parametre olarak rol oynar. Bu oran için en iyi de­ğer 10l’dir. DHEA insana enerji ve güç vermekle kalmaz men-tal fonksiyonları da iyileştirir. Erkekte kalp hastalıkları riskini azaltır, (çünkü DHEA vücutta kısmen testosterona kısmen de östrojene çevrilir.) DHEA bağışıklık sistemini güçlendirir, yağ dokusunu azaltır.

DHEA yaşlanmayla birlikte azalır. Vücutta oynadığı rolün önemi diğer hormonlara göre daha yüksek miktarlarda bulun­masından anlaşılmaktadır.

DHEA replasman tedavisine başlamadan önce kadında meme kanserinin, erkekte Prostat kanserinin var olmadığı ke-sinleşmelidir. Çünkü DHEA vücutta kısmen östrojen ve kıs­men de testosterona dönüşür. DHEA-sülfat kan düzeyi kadın­da 180 mcg/dl, erkekte 400mcg/dl üzerinde olmalıdır. DHEA sadece vücutta eksikliği varsa alınmalıdır. 1 mg/1 altındaki kan düzeyi ve klinik belirtilerin (depressif durum, güçsüzlük, enerji eksikliği, libidoda azalma, geceleri terleme) varlığında DHEA replasmanı gerekir. Şu var ki aynı klinik belirtiler testosteron yetersizliğinde de olduğundan testosteron eksikliği araştırıl­malıdır. Testosteron eksikliği hiçbir zaman DHEA ile değil yal­nızca testosteron tedavisiyle giderilir. DHEA aldıktan 3-5 saat sonra yapılan kan incelemesinde hedef erkekte 4,0-5,0 mcg/ml; kadında 1,8-2,8 mcg/ml DHEA-S düzeyi olmalıdır. Gereğin­den fazla dozda kullanılırsa vücudun kendi hormon yapma ye­teneği baskılanır. Ayrıca uzun zaman yüksek dozlarda alınması karaciğer bozukluğuna neden olur. Bu zararlı etkiyi önlemek için DHEA’yı başlangıçta kadınların günde 10 mg erkeklerin 25 mg almaları salık verilir. Kanda DHEA-S düzeyi 3 ay sonra­ki kontrolde hâlâ düşükse doz artırılır. Kadında günde 25 mg erkekte 50 mg’a çıkarılır. Yaşam kalitesinde iyileşme tedavinin başarısının kanıtıdır. Meme ve Prostat gözden uzak tutulmadan tedaviye uzun süre devam edilebilir.